W ostatnim czasie po poradę zwróciła się do mnie młoda kobieta, która mając lat 17 pragnęła zawrzeć związek małżeński. Rodzice zarówno tej dziewczyny jak i jej chłopaka, który ma lat 19 kategorycznie się temu sprzeciwiali. Czy zgodnie z prawem te młode osoby mogły zawrzeć ze sobą związek małżeński i być dla siebie mężem i żoną?
Przepisy Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego stanowią w art. 10 „ Nie może zawrzeć małżeństwa osoba niemająca ukończonych lat osiemnastu” W zdaniu drugim cytowanego artykułu pojawia się jednak zastrzeżenie, iż „ Jednakże z ważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat szesnaście, a z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny”
W praktyce oznacza to, iż mężczyzna zawierając związek małżeński obligatoryjnie musi mieć ukończone lat 18. Kobieta natomiast może taki związek zawrzeć mając już lat 16, jeśli uzyska zezwolenie sądu opiekuńczego. W praktyce oznacza to konieczność złożenia przez osobę zainteresowaną do sądu opiekuńczego stosownego wniosku. Sąd opiekuńczy po zapoznaniu się z podnoszonymi powodami dla których osoba taka chce związek małżeński zawrzeć a także w sytuacji uznania przez Sąd, iż będzie to zgodne z dobrem założonej rodziny wyda stosowne zezwolenie. W literaturze przedmiotu a także w praktyce sądowej za ważne powody uznawane są przede wszystkim :
– dziecko urodzone ze stosunku stron zamierzonego małżeństwa
– ciąża wynikła z takiego stosunku
– istniejący już między stronami od dłuższego czasu, co najmniej od kilku miesięcy, trwały związek faktyczny, a więc poważne prawdopodobieństwo zajścia kobiety w ciążę
Konieczne ponadto jest istnienie okoliczności, z których wynika, że zamierzone małżeństwo będzie zgodne z dobrem założonej rodziny. Należy odmówić zezwolenia, gdy uzasadnione jest przypuszczenie, że po pewnym czasie pożycie małżonków ulegnie rozkładowi.
Podkreślić dodatkowo należy, iż udzieleniu zezwolenia na zawarcie małżeństwa nie stoi na przeszkodzie brak zgody rodziców, choć niewątpliwie może mieć to istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.