Jak skorzystać z uprawnień, które Ci przysługują? Oto kilka sposobów, którymi możesz wyegzekwować należne, zaległe świadczenia alimentacyjne od jednego z rodziców dziecka. Klasycznym sposobem jest wniesienie pozwu do sądu rejonowego, w którego okręgu masz miejsce zamieszkania (Wydział Rodzinny i Nieletnich). Wyrok Sądu ma klauzulę wykonalności, ale jeżeli pomimo to ojciec dziecka uchyla się od płacenia alimentów do Ciebie należy kolejny ruch – wizyta u komornika sądowego. Do wniosku o wyegzekwowanie należnych alimentów musisz dołączyć oryginalny, prawomocny wyrok sądu lub ugodę – wówczas są one zaopatrzone w tzw. klauzule wykonalności. Podczas rozmowy z komornikiem należy podać kluczowe informacje dotyczące dłużnika, które pomogą przyśpieszyć proces egzekucji należnych świadczeń. Komornik może żądać od urzędów, banków czy policji informacji, które uskutecznią jego postępowanie. Koszty postępowania egzekucyjnego obciążają dłużnika (nie musisz się o nie martwić). Po dwóch miesiącach bezskutecznego postępowania istnieje możliwość uzyskania zaległych pieniędzy od państwa. Komornik wydaje oświadczenie o bezskuteczności postępowania (w ciągu 14 dni od ustalenia bezskutecznej egzekucji), które jest niezbędne, gdy starasz się o pieniądze dla dziecka z Funduszu Alimentacyjnego. Jednak ta droga odzyskania należnych alimentów od rodzica jest ograniczona. Dochód w rodzinie nie może przekroczyć 725 zł/osobę, wypłata zaliczki alimentacyjnej nie przekroczy 500 zł/ miesiąc oraz otrzymasz ją na dziecko, które nie ukończyło lat 18, ewentualnie lat 25 – gdy kontynuuje naukę. Nie otrzymasz zaległych alimentów na dziecko, które przebywa w domu dziecka, ma własne dziecko lub zawarło związek małżeński. Urząd gminy wydaje decyzje o przyznaniu pieniędzy w ciągu miesiąca. W przypadku nieprzyznania świadczenia możesz odwołać się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w terminie 14 dni. Kolejnym sposobem na niewywiązującego się ze swojego obowiązku ojca jest złożenie wniosku w urzędzie gminy (odpowiednio adresowanego do: wójta, burmistrza lub prezydenta miasta) o egzekucję administracyjną. Gmina skutecznie oddziałuje na życie społeczne delikwenta. Poprzez mobilizację do aktywności na ryku pracy (zgłoszenie do urzędu pracy ojca dziecka lub zaproponowanie mu prac interwencyjnych) oraz przeprowadzenie „wywiadu alimentacyjnego” (pozyskanie informacji o oszczędnościach i majątku dłużnika) jest w stanie skutecznie przymusić do spłaty długu. Gdy to nie przynosi rezultatów, na podstawie decyzji starosty, może zostać mu odebrane prawo jazdy. Zostanie mu zwrócone, jeżeli będzie współpracował z organami gminy i zacznie wywiązywać się z ciążącego na nim obowiązku płacenia na rzecz swojego dziecka zasądzonych prawnie alimentów. Jeżeli dłużnik nie płaci od co najmniej 6 miesięcy gmina może złożyć wniosek o wpisanie go do rejestru dłużników (za darmo!). To dotkliwa sankcja, gdyż utrudnia np. udzielenie kredytu lub zakup sprzętu AGD na raty. Na podstawie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego istnieje dodatkowy sposób egzekwowania pośredniego zaległych alimentów. Na drodze sądowej można uzyskać wyrok zasądzający alimenty od dziadków (rodziców niewywiązującego się z płacenia alimentów rodzica). W kodeksie karnym dla uchylającego się od płacenia rodzica przewidziano karę grzywny, ograniczenia wolności albo karę pozbawienia wolności do lat dwóch. Z wnioskiem do prokuratora o wszczęcie postępowania karnego możesz wystąpić lub może to zrobić w twoim imieniu gmina lub miejski ośrodek pomocy społecznej.