Sąd może ograniczyć władzę rodzicielską nieodpowiedzialnego rodzica do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do małoletniego dziecka lub zawiesić wykonywanie przez niego władzy rodzicielskiej na określony czas (okres próby) lub całkowicie go jej pozbawić. Jeżeli jeden z małżonków nie wykonuje należycie obowiązków rodzicielskich, zaniedbuje dziecko w sposób oczywisty, nie dba właściwie o zdrowie dziecka, nie wykazuje zainteresowania realizacją obowiązku szkolnego, bądź wykazuje się lekkomyślnością w podejmowaniu życiowych decyzji, których konsekwencję mogą wpływać na dobro małoletniego dziecka np. pozostawiając dziecko bez opieki doprowadził do sytuacji powstania zagrożenia zdrowia lub nawet życia dziecka można ograniczyć lub pozbawić go władzy rodzicielskiej w zależności od stopnia, w jakim naraża swoim postępowaniem dobro dziecka. Z wnioskiem o ograniczenie/pozbawienie władzy rodzicielskiej może wystąpić drugi małżonek, a także osoba, która ma wiedzę na temat zaniedbań jakie mają miejsce w domu małoletniego (babcia, ciocia, sąsiadka).
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej może zostać złożony między innymi przez placówki oświatowe, policję, opiekę społeczną, organy samorządu oraz administracji rządowej, organizacje i placówki sprawujące opiekę nad dzieckiem. Również interwencje sąsiedzkie, a mianowicie sąsiedzki nadzór i informacja telefoniczna do właściwych organów może zainicjować postępowanie w sprawie ograniczenia władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców prowadzonej z urzędu. Szczególnymi sytuacjami , w których taki alarm sąsiedzki powinien zadziałać jest nawet przypuszczenie o przemocy domowej, surowych karach, którym jest poddawany małoletni czy nadużywanie alkoholu przez rodziców małoletniego lub fakt pozostawiania dziecka bez opieki przez dłuższe okresy czasu.
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej należy skierować do Sądu Rejonowego, Wydział Rodzinny, właściwy dla miejsca zamieszkania dziecka. Złożenie wniosku o ograniczenie władzy rodzicielskiej podlega opłacie sądowej 40 zł, w przypadku zmiany wyroku rozwodowego w części dotyczącej władzy rodzicielskiej opłata wynosi 100 zł.
Sąd może między innymi: zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń, określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców/rodzica innym ograniczeniom, poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego, skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi, zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub innej osobie, albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej.
